De invloed van voeding, stress en je brein op angst en emoties

Wist je dat wat je eet en hoeveel stress je ervaart direct invloed heeft op hoe je je voelt? Suiker en bepaalde toevoegingen in voeding kunnen bijvoorbeeld je darmen en brein letterlijk “onrustig” maken. Dit leidt niet alleen tot fysieke klachten maar versterkt ook gevoelens van stress, angst of overprikkeling.

Maar hoe werkt dat precies? Laten we dit stap voor stap uitleggen.

De vicieuze cirkel van stress en je brein
Als je lichaam en geest onder constante stress staan – of dit nu komt door voeding, slaapgebrek of externe factoren – schakelt je brein over naar de overlevingsmodus. Het deel van je brein dat dan de controle overneemt, is het oerbrein (gele en oranje gedeelte).

In dit oerbrein bevinden zich twee belangrijke structuren:

De hippocampus
Dit deel speelt een cruciale rol in je geheugen. Het helpt je om informatie op te slaan en later weer op te roepen.
De amygdala
Deze structuur regelt je emoties, zoals angst, boosheid en vreugde en speelt een sleutelrol bij het verwerken en opslaan van emotionele herinneringen.

Wanneer je langdurig stress ervaart – bewust of onbewust – worden deze hersengebieden overactief. Je amygdala “staat op scherp” en reageert sneller en heftiger op prikkels terwijl je hippocampus minder effectief wordt in het verwerken van informatie. Dit betekent dat negatieve emoties, zoals angst of onzekerheid, sterker worden en moeilijker te relativeren zijn.

Dit proces legde Erik Scherder, tijdens de coronaperiode, heel mooi uit. (duur 19 min.). De focus ligt in het filmpje op beweging maar het principe geldt ook voor alle andere stressoren.

Review klant

Wat gebeurt er met je neocortex?

Tegelijkertijd wordt je neocortex (blauw), het meest ontwikkelde deel van je brein, minder actief. De neocortex is verantwoordelijk voor:

Waarneming
Bewuste beweging
Taal
Redeneren
Abstract denken

Of, zoals ik het vaak uitleg: je neocortex fungeert als een “filter” waarmee je nadenkt, relativeert en even pauze neemt voordat je reageert. Als dit filter door stress minder goed werkt, ga je meer reageren vanuit instinct. Dit leidt tot impulsieve, primaire reacties, vergelijkbaar met hoe dieren reageren in bedreigende situaties. Gevolg? Angsten, onzekerheden en zelfs slechte slaap kunnen verergeren.

De rol van voeding
Wat veel mensen niet weten, is dat voeding een krachtige invloed heeft op dit proces. Suiker, bijvoorbeeld, geeft je lichaam een snelle energiepiek, maar leidt daarna tot een daling van je bloedsuikerspiegel. Deze schommelingen veroorzaken interne stress en activeren je oerbrein. Ook bepaalde toevoegingen in voeding, zoals smaakversterkers of kunstmatige stoffen, kunnen je darmen en brein onrustig maken, wat direct doorwerkt op je emoties.

Daarnaast spelen je darmen – je “tweede brein” – een grote rol. Een ongezonde darmflora kan de productie van neurotransmitters zoals serotonine en dopamine verstoren, wat bijdraagt aan gevoelens van angst, depressie en onrust.

Hoe doorbreek je de vicieuze cirkel?
De oplossing ligt in het aanpassen van je leefstijl. Door bewust te kiezen voor voeding die je lichaam voedt in plaats van belast, geef je jezelf een krachtige tool om je stressrespons te reguleren. Combineer dit met voldoende rust, beweging en technieken om mentale rust te vinden, zoals ademhalingsoefeningen of mindfulness/activiteiten die je tot rust brengen.

Wanneer je deze balans weet te vinden, kan je brein herstellen. Je neocortex krijgt de ruimte om weer als filter te functioneren, terwijl je amygdala en hippocampus tot rust komen. Dit helpt je om emoties beter te reguleren, angsten te verminderen en je slaap te verbeteren.

Herkenbaar? Dit is mijn verhaal.
Soms maak ik bewust keuzes waarvan ik weet dat ze niet ideaal zijn. Bijvoorbeeld te lang wachten met eten waardoor ik onrust ervaar en meer zoetigheid tot mij neem dan goed voor mij is. Het resultaat? Nog meer onrust, hartkloppingen en wazig zicht. Op zo’n moment baal ik even, maar ik besef: dit had ik anders kunnen doen.

Toch leer ik steeds beter wat werkt. Zo wil ik geen New York Pizza meer eten, omdat ik weet dat het me geen goed doet. De nacht die volgt van onrust, hartkloppingen en warmteaanvallen zijn het mij niet meer waard. Het is een proces van herkennen, schakelen en kiezen: wat wil ik wel en wat niet?

Perfect is het nooit, maar elke stap helpt me vooruit. Af en toe een misstap is oké, zolang je maar leert en groeit. Hoe pak jij dit aan?

De vraag is: Welke keuze maak jij? Hoe wil jij je voelen?

Door kleine stappen te zetten, kun je een grote verandering teweegbrengen. Het is nooit te laat om je leefstijl aan te passen en de regie over je gezondheid en emoties terug te pakken.

Benieuwd naar wat dit voor jou kan betekenen? Neem een kijkje op mijn socials, stuur me een berichtje of plan vrijblijvend een kennismakingsgesprek in via deze link. Samen ontdekken we wat jouw lichaam nodig heeft.

19-01-2025